OFE czy ZUS. Czas na decyzję mamy do końca lipca.

Zgodnie z nowym rozporządzeniem władz, emerytury większości z nas znowu zależne będą w stu procentach od ZUS.
Na podstawie nowelizacji ustawy emerytalnej, z dnia 3 lutego 2014r. otwarty fundusz emerytalny umorzył 51,5% jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku każdego członka OFE, na dzień 31 stycznia 2014 r. Umorzone środki przekazane zostały do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych gdzie są zaewidencjonowane na subkoncie ubezpieczonego w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W ramach tej nowelizacji rządzący mogą wielokrotnie podnosić wiek emerytalny, wycofać się z pomysłu dziedziczenia składek (kosztownego), zwiększyć wysokość pobieranych składek emerytalnych, nawet ustawowo zmienić tzw. stopę zastąpienia (czyli to ile % ostatniego wynagrodzenia dostaniemy z ZUS po przejściu na emeryturę).
Co więcej, od 15 stycznia do 31 lipca br., OFE nie mogą także w żaden sposób reklamować swojej działalności. Za złamanie tego zakazu grozi kara w wysokości od 1 do 3 milionów złotych.

Czego dotyczy wybór, którego możemy dokonać do końca lipca? O co właściwie chodzi i co się zmienia?

Nasza obecna decyzja dotyczy wielkości składki emerytalnej, która będzie przekazywana do ZUS.

Dla przypomnienia - obecnie 19,52% kwoty naszych zarobków brutto stanowi składkę przekazywaną do ZUS na ubezpieczenie emerytalne. Składkę tą ZUS następnie rozbija na 3 części (dzieli 19,52% na mniejsze procenty):
- 12,22% zasila indywidualne konto w ZUS w tzw. I filarze,
- 4,38% zasila tzw. subkonto ZUS w II filarze,
- 2,92% przekazywane jest na nasze konto OFE w II filarze.

Przy czym w przypadku subkonta ZUS mamy do czynienia wyłącznie z wirtualnym zapisem salda. Zgodnie z prawem pieniądze są wydawane przez ZUS na bieżąco na pokrycie zobowiązań wobec obecnych emerytów. ZUS stosuje inne zasady waloryzacji składek w I filarze i w II filarze. Dlatego też, w wyniku poprzedniej reformy emerytalnej, która weszła w życie w maju 2011 roku obniżono wysokość składek odprowadzanych do OFE (z 7,3% do 2,3%). Te 5% zaczęło trafiać na indywidualne subkonta w ZUS. W 2013 r. zmieniono proporcje – 2,8% trafiało do OFE, a 4,5% zostawało na subkoncie ZUS. Od 1 lutego tego roku składka przekazywana do OFE wynosi 2,92% a na subkonto ZUS trafia 4,38%.

W przypadku decyzji o odprowadzaniu całości składki emerytalnej do ZUS jej podział wyglądać będzie następująco:
- 12,22% zasila indywidualne konto w ZUS w tzw. I filarze,
- 7,3% zasila tzw. subkonto ZUS w II filarze,
- do OFE nie trafia nic.

Jeśli jednak zdecydujemy się, by część składki emerytalnej pracowała na koncie w OFE, jej podział będzie identyczny, jak dokonywany obecnie podział składek:
- 12,22% zasila indywidualne konto w ZUS w tzw. I filarze,
- 4,38% zasila tzw. subkonto ZUS w II filarze,
- 2,92% przekazywane jest na nasze konto OFE w II filarze.

By dalej przekazywać do OFE składki emerytalne konieczne jest złożenie specjalnego oświadczenia, którego termin składania upływa 31 lipca 2014r.

Co 4 lata, będziemy jednak mieli możliwość podjęcia ponownej decyzji czy chcemy, by kolejne składki emerytalne przekazywane były do OFE czy do ZUS.

Najbliższą tego typu możliwość będziemy mieli za 2 lata – od 1 kwietnia do 31 lipca 2016 r., kolejne dopiero w 2020 r. Co istotne, nie ma ograniczenia w ilości zmian OE/ZUS.

Na czym polegają najbardziej interesujące nas różnice między OFE i ZUS?

W zależności od typu konta, wirtualne zapisy na kontach w ZUS są waloryzowane. Podstawowe konto w ZUS w I filarze, na które wpływa największa część składki, indeksowane jest wskaźnikiem waloryzacji zależnym od inflacji i wzrostu płac w gospodarce.
Waloryzacja subkonta ZUS, czyli naszego konta w II filarze, związana jest ze wzrostem PKB w kraju. Kwota zgromadzonych na koncie składek mnożona jest przez wskaźnik, którego wartość to średnie tempo wzrostu PKB za ostatnie pięć lat liczone w ujęciu nominalnym, czyli powiększone o inflację. Jeśli więc gospodarka przez ostatnie 5 lat "przeżywała rozkwit" i PKB rósł – zyskujemy na tym. Odwrotna sytuacja nie jest dla nas korzystna.

Prawo gwarantuje jednak, że na subkoncie nie może być mniej pieniędzy niż fizycznie tam wpłynęło. To odróżnia subkonto ZUS od konta w OFE, którego wartość w pesymistycznym scenariuszu może spaść poniżej wartości wpłaconych środków.

Rozwijając wątek OFE, w tym przypadku nie mamy do czynienia z waloryzacją konta. OFE inwestują składki członków na rynkach kapitałowych i zarządzając nimi, uzyskują tzw. stopy zwrotu.

Prowizja OFE ustawowo wynosi nie więcej niż 1,75% i zawarte są w niej dodatkowe opłaty, z których nie korzystają OFE (np. prowizja w wysokości 0,4% na rzecz ZUS). Ważną kwestią jest też dziedziczenie składek.
- środki na koncie indywidualnym w ZUS – nie są dziedziczone,
- środki na subkoncie ZUS – są dziedziczone,
- wszystkie środki na kontach w OFE – są dziedziczone.

Zasady dziedziczenia są takie same dla konta w OFE i subkonta w ZUS.

W przypadku małżeństwa posiadającego wspólnotę majątkową, po śmierci jednego z małżonków połowa środków z konta zmarłego członka OFE i/lub subkonta ZUS przekazywana jest na konto OFE / subkonto ZUS żyjącego małżonka (nie płaci on podatku). Druga połowa środków zgromadzonych w OFE / na subkoncie ZUS przekazywana jest osobom wskazanym przez zmarłego – zgodnie z prawem spadkowym. Wypłata dokonywana jest bezpośrednio na rzecz tych osób i następuje w formie wypłaty jednorazowej lub w formie wypłaty w ratach płatnych przez okres nie dłuższy niż 2 lata, zgodnie z pisemną dyspozycją osoby uprawnionej. Ta część przy wypłacie pomniejszana jest o 19% zryczałtowanego podatku.

Jeśli zmarły nie wskazał osób uprawnionych, środki te wchodzą w skład masy spadkowej. Jeśli małżonkowie nie mieli wspólnoty majątkowej, to cały kapitał trafia do spadkobierców.

Jeśli chcemy zatem pozostać w OFE, musimy wypełnić oświadczenie i następnie przekazać je do ZUS.
Dostępne są trzy sposoby:
- osobista wizyta w oddziale ZUS
- wysłanie oświadczenia pocztą
- wysłanie deklaracji przez Internet poprzez platformę PUE

Prawo wyboru nie przysługuje nam gdy do wieku emerytalnego pozostanie mniej niż 10 lat.

Jeśli mamy już odłożone składki w OFE, to niezłożenie oświadczenia nie oznacza przekazania zgromadzonych środków do ZUS. Decydujemy wówczas o tym, że składki – poczynając od lipca 2014 r. - będą w całości trafiać do ZUS – na konto emerytalne i na subkonto (wcześniejsze składki odłożone w OFE nie zostaną przekierowane do ZUS

Otóż nowelizacja ustawy wprowadziła tzw. "suwak bezpieczeństwa", czyli mechanizm stopniowego przenoszenia środków z OFE do ZUS, którego działanie rozpoczyna się 10 lat przed osiągnięciem przez nas wieku emerytalnego.

Stopniowo, co miesiąc, umarzana będzie część jednostek (w równych 120 ratach) i ich wartość przekazywana będzie z OFE na subkonto w ZUS. Mechanizm ten ma służyć zabezpieczeniu zgromadzonych w OFE środków przez ewentualnymi niekorzystnymi utratami środków na rynku kapitałowym w okresie przed emeryturą.